علت و درمان لغزندگی مهره گردن
اسپوندیلولیستزیس یا لغزندگی مهره گردن یکی از اختلالات شایع ستون فقرات است که باعث جابجایی مهرههای گردنی میشود. این وضعیت میتواند منجر به درد، کاهش حرکت، و مشکلات عصبی شود. در این مقاله، به بررسی کامل این وضعیت، علل، علائم، روشهای تشخیص، و راههای درمان آن خواهیم پرداخت. همچنین به نکات بهداشتی برای پیشگیری از این مشکل نیز اشاره خواهیم کرد.
اسپوندیلولیستزیس چیست؟
اسپوندیلولیستزیس به معنای لغزش یا جابجایی یک مهره بر روی مهره دیگر است. این وضعیت بیشتر در ناحیه کمری (L5-S1) دیده میشود، اما ممکن است در ناحیه گردنی نیز رخ دهد. این جابجایی ممکن است به دلیل نقص در ساختار استخوانی مهرهها یا به دلیل فشارهای مکانیکی مداوم بر روی ستون فقرات ایجاد شود.
انواع اسپوندیلولیستزیس
- اسپوندیلولیستزیس دژنراتیو: این نوع بیشتر در افراد مسن رخ میدهد و به دلیل تخریب دیسکها و مفاصل بین مهرهها است.
- اسپوندیلولیستزیس مادرزادی: این نوع به دلیل نقص مادرزادی در ساختار استخوانی مهرهها رخ میدهد.
- اسپوندیلولیستزیس تروما: این نوع به دلیل آسیبهای جسمی ناشی از ضربه یا تصادفات به وجود میآید.
- اسپوندیلولیستزیس پاتولوژیک: این نوع به دلیل بیماریهایی مانند تومور یا عفونت که باعث ضعف در ساختار مهرهها میشوند، ایجاد میشود.
علل اسپوندیلولیستزیس
علت اصلی اسپوندیلولیستزیس به شرایط خاصی بستگی دارد که منجر به ضعف در ساختار مهرهها یا افزایش فشار بر روی آنها میشود. برخی از این علل عبارتند از:
- پیری و فرسودگی: با افزایش سن، دیسکها و مفاصل بین مهرهها ممکن است تحلیل بروند، که این میتواند منجر به لغزش مهرهها شود.
- صدمات و آسیبها: تصادفات، سقوطها یا فعالیتهای ورزشی شدید میتوانند باعث شکستگی یا جابجایی مهرهها شوند.
- نقصهای مادرزادی: برخی افراد با نقصهای مادرزادی در ساختار مهرههای خود به دنیا میآیند که این نقصها میتواند منجر به اسپوندیلولیستزیس شود.
- شرایط بیماریزا: بیماریهایی مانند پوکی استخوان، آرتروز، یا عفونتهای مزمن میتوانند باعث ضعف ساختاری در مهرهها و در نتیجه لغزندگی آنها شوند.
علائم اسپوندیلولیستزیس
علائم اسپوندیلولیستزیس ممکن است به شدت جابجایی مهره و محل آن بستگی داشته باشد. در موارد خفیف، فرد ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد، اما در موارد شدیدتر، علائم میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- درد گردن و شانه: یکی از شایعترین علائم اسپوندیلولیستزیس، درد در ناحیه گردن و شانهها است که ممکن است به صورت شدید یا مزمن باشد.
- کاهش حرکت: جابجایی مهره میتواند منجر به کاهش حرکت و انعطافپذیری گردن شود.
- سرگیجه و سردرد: در مواردی که فشار بر روی عصبها افزایش یابد، فرد ممکن است دچار سرگیجه و سردردهای مداوم شود.
- احساس بیحسی یا گزگز: فشار بر روی اعصاب گردنی میتواند منجر به احساس بیحسی، گزگز یا ضعف در دستها شود.
- مشکلات تعادلی: در برخی موارد، اسپوندیلولیستزیس میتواند باعث مشکلات تعادلی شود.
روشهای تشخیص لغزندگی مهره گردن
تشخیص اسپوندیلولیستزیس نیازمند انجام مجموعهای از معاینات و تستهای تشخیصی است. پزشکان معمولاً از روشهای زیر برای تشخیص این وضعیت استفاده میکنند:
- معاینه بالینی: پزشک با انجام معاینه فیزیکی و بررسی علائم بیمار، میتواند به وجود اسپوندیلولیستزیس مشکوک شود.
- تصویربرداری با اشعه ایکس: این روش میتواند جابجایی مهرهها را نشان دهد و به تشخیص دقیق کمک کند.
- MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی): برای بررسی جزئیات بیشتر، MRI ممکن است استفاده شود. این روش به پزشک اجازه میدهد تا نواحی نرم اطراف مهرهها، مانند دیسکها و اعصاب، را نیز بررسی کند.
- CT اسکن: در برخی موارد، برای بررسی دقیقتر ساختار استخوانی و تعیین میزان جابجایی مهره، CT اسکن توصیه میشود.
روشهای درمان لغزندگی مهره گردن
درمان اسپوندیلولیستزیس به شدت و نوع این وضعیت بستگی دارد. پزشکان ممکن است از روشهای غیرجراحی یا جراحی برای درمان استفاده کنند.
درمانهای غیرجراحی
- استراحت و تغییر فعالیتها: استراحت و اجتناب از فعالیتهایی که میتوانند فشار بیشتری بر روی گردن ایجاد کنند، ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
- فیزیوتراپی: تمرینات فیزیوتراپی میتوانند به تقویت عضلات گردن و بهبود پایداری مهرهها کمک کنند.
- داروهای ضد التهابی و مسکنها: این داروها میتوانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
- استفاده از بریس گردن: در برخی موارد، استفاده از بریس گردن میتواند به کاهش جابجایی مهره و تثبیت وضعیت گردن کمک کند.
بیشتر بخوانید:بهترین ورزشها برای درمان دیسک گردن
درمانهای جراحی
اگر درمانهای غیرجراحی موثر نباشند یا جابجایی مهرهها شدید باشد، جراحی ممکن است ضروری باشد. روشهای جراحی معمول شامل:
- جراحی تثبیت مهره: در این روش، مهرههای جابجا شده با استفاده از پیچها و صفحات فلزی تثبیت میشوند.
- کاهش فشار بر عصبها: در این روش، بخشهایی از مهره یا دیسک که به عصبها فشار میآورند، برداشته میشوند.
پیشگیری از اسپوندیلولیستزیس
پیشگیری از اسپوندیلولیستزیس ممکن است با رعایت برخی نکات بهداشتی و تمرینات ورزشی مناسب امکانپذیر باشد:
- ورزش منظم: انجام تمرینات تقویت عضلات گردن و پشت میتواند به پایداری ستون فقرات کمک کند.
- حفظ وضعیت صحیح بدن: حفظ وضعیت صحیح بدن در هنگام نشستن، ایستادن و خوابیدن میتواند فشار بر روی مهرهها را کاهش دهد.
- اجتناب از فعالیتهای سنگین: از بلند کردن اجسام سنگین و انجام فعالیتهایی که فشار زیادی بر روی گردن وارد میکنند، خودداری کنید.
- مصرف مکملهای کلسیم و ویتامین D: این مکملها میتوانند به تقویت استخوانها و پیشگیری از مشکلات استخوانی کمک کنند.
نتیجهگیری
اسپوندیلولیستزیس یا لغزندگی مهره گردن یک وضعیت پیچیده است که میتواند منجر به درد و مشکلات عصبی شود. تشخیص و درمان به موقع این وضعیت میتواند به بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کند. با رعایت نکات بهداشتی و انجام تمرینات مناسب، میتوان از بروز این مشکل پیشگیری کرد. اگر علائمی مانند درد گردن، کاهش حرکت یا بیحسی در دستها دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت این علائم مشخص شود و درمان مناسب برای شما تجویز گردد.
بیشتر بخوانید:هزینه فیزیتراپی در منزل در تهران
