فیزیوتراپی عصب دست چه مزایایی دارد؟
دست‌ها از جمله اعضای حیاتی بدن انسان هستند که در انجام اکثر فعالیت‌های روزمره نقش مهمی ایفا می‌کنند. حفظ بهداشت و عملکرد صحیح دست‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فیزیوتراپی عصب دست یک روش پیشرفته در بهبود و بهسازی عملکرد عصبی و عضلانی دست‌ها می‌باشد. در این مقاله از سایت فیزیوتراپی رایان، به بررسی ابزارها، فواید و روش‌های اجرای فیزیوتراپی عصب دست خواهیم پرداخت.
فیزیوتراپی عصب دست
چسبندگی عصب دست یا سندورم تونل کارپال یک بیماری شایع است که باعث درد، بی حسی و ضعف در مچ دست و دست می شود. چسبندگی عصب دست می تواند بر استفاده از کل بازو تأثیر بگذارد. این مشکل در اثر فشار روی عصب در پایه کف دست (عصب مدیان) ایجاد می شود. به دلیل نیازهای مختلفی که افراد برای استفاده از دست‌ها و مچ‌های خود دارند، در صورت شدید بودن علائم ممکن است نیاز به جراحی باشد. با این حال، برای بسیاری از افراد مبتلا، درمان فیزیوتراپی عصب دست می تواند درد و بی حسی را کاهش دهد. فیزیوتراپی عصب دست اغلب می تواند به بازیابی استفاده طبیعی دست، مچ و بازو بدون نیاز به جراحی کمک کند.
فیزیوتراپیست ها متخصص حرکت هستند. آنها کیفیت زندگی را از طریق مراقبت عملی، آموزش بیمار و حرکات تجویز شده بهبود می بخشند. برای ارزیابی وضعیت عصب دست می توانید مستقیماً با فیزیوتراپیست تماس بگیرید.
علائم تنگی عصب دست چیست؟
- درد و تنگی: افراد ممکن است احساس درد و تنگی در مچ دست، کف دست یا انگشتان خود داشته باشند. این درد ممکن است شدیدتر شود در هنگام استفاده از دست یا در شب.
- کم‌حسی: افراد ممکن است تورم، کم‌حسی، خزش یا حتی سوزش در مچ دست، دست و انگشتان تجربه کنند.
- ضعف: چسبندگی عصب دست می‌تواند منجر به ضعف عضلات دست شود. افراد ممکن است دچار مشکل در انجام فعالیت‌های روزمره چون گرفتن اشیاء کوچک، نوشتن یا حتی پیچیدن دکمه‌ها شوند.
- تغییر در حس: تغییرات در حس دست و انگشتان، از جمله احساس نخ و پیچش، نیز ممکن است رخ دهد.
- احساس گرما و سردی: افراد ممکن است احساس گرما یا سردی نامناسب در دست یا انگشتان خود داشته باشند.
- بدتر شدن در شب: علائم چسبندگی عصب دست ممکن است در شب شدیدتر شوند و باعث اختلال در خواب شود.
تشخیص چسبندگی عصب دست
تشخیص چسبندگی عصب دست معمولاً از طریق بررسی علائم، معاینه‌ی بالینی و در برخی موارد، آزمایش‌های تصویربرداری و الکترودیاگنوستیک انجام میشود.
بررسی علائم بالینی
چسبندگی عصب می‌تواند باعث بروز علائم زیر شود:
- درد، بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن در مسیر عصب (مثلاً در کف دست و انگشتان)
- ضعف عضلانی در ناحیه‌ی تحت تأثیر
- کاهش دامنه‌ی حرکتی و احساس کشیدگی هنگام حرکت دادن دست
- تشدید علائم هنگام انجام حرکات خاص
معاینه‌ی فیزیکی توسط پزشک یا فیزیوتراپیست
برخی تست‌های دستی برای بررسی عملکرد عصب شامل موارد زیر هستند:
- تست فالِن (Phalen’s Test)
- مچ‌ها را به سمت داخل خم کنید و دو دست را به هم بچسبانید.
- اگر بعد از 30 تا 60 ثانیه بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن ایجاد شد، ممکن است چسبندگی یا تحت فشار بودن عصب مدیان مطرح باشد.
- تست تونل کوبیتالی (Tinel’s Sign)
- پزشک روی عصب مورد نظر (مثلاً در مچ یا آرنج) ضربه‌ی آرامی می‌زند.
- اگر احساس برق‌گرفتگی یا سوزن‌سوزن شدن در مسیر عصب ایجاد شود، احتمال درگیری عصب وجود دارد.
- تست لغزش عصب
- حرکت‌های خاصی برای بررسی محدودیت حرکت عصب انجام میشود.
- اگر هنگام حرکت دادن عصب درد یا مقاومت غیرطبیعی احساس شود، نشانه‌ی چسبندگی است.
آزمایش‌های تشخیصی تخصصی
در صورت نیاز، پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را درخواست کند:
- نوار عصب و عضله (EMG & NCV)
- بررسی سرعت هدایت عصبی و عملکرد الکتریکی عصب‌ها
- اگر عصب دچار چسبندگی باشد، ممکن است کاهش سرعت هدایت عصبی مشاهده شود.
- MRI یا سونوگرافی عصبی
- برای مشاهده‌ی مستقیم چسبندگی‌ها، التهاب یا فشار روی عصب
- آزمایش‌های حرکتی و دامنه‌ی حرکتی
- بررسی میزان انعطاف‌پذیری عصب و تأثیر چسبندگی بر حرکات دست
اگر دچار علائمی مانند بی‌حسی مداوم، ضعف یا درد مزمن در دست هستید، بهتر است به پزشک متخصص مغز و اعصاب یا فیزیوتراپیست مراجعه کنید.
پیشگیری از ابتلا به چسبندگی عصب دست
پیشگیری از چسبندگی عصب دست به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله مراقبت از وضعیت بدنی، انجام تمرینات مناسب، و اصلاح رفتارهای روزمره که ممکن است فشار زیادی به عصب‌ها وارد کند. در اینجا چندین نکته برای پیشگیری آورده شده است:
- رعایت وضعیت صحیح بدن
- حفظ وضعیت مناسب هنگام نشستن و کار با کامپیوتر:
- هنگام کار با کامپیوتر، مچ‌ها نباید به صورت خمیده یا کشیده قرار بگیرند.
- استفاده از کیبورد و ماوس به گونه‌ای که مچ دست صاف باقی بماند، می‌تواند فشار را کاهش دهد.
- صندلی را به گونه‌ای تنظیم کنید که کمر شما صاف و مچ‌ها در وضعیت طبیعی قرار گیرند.
- انجام تمرینات تقویتی و کششی
- تقویت عضلات دست و مچ
- جلوگیری از فشار طولانی‌مدت به عصب‌ها
- کنترل وزن و فعالیت بدنی
- ورزش منظم:
- فعالیت‌های ورزشی منظم که باعث تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری می‌شوند، مانند پیاده‌روی، شنا یا یوگا، می‌توانند به پیشگیری از آسیب‌های عصبی کمک کنند.
- ترک سیگار
فیزیوتراپی عصب دست چه کمکی می کند؟
فیزیوتراپی عصب دست به شما کمک می‌کند تا بهبود و تسهیل در وضعیت عصب دست و بهبود کیفیت زندگی شما دست یابید. این درمان می‌تواند به شرح زیر کمک کند:
- کاهش درد و تنگی: فیزیوتراپی با استفاده از تمرینات و تکنیک‌های مختلف، می‌تواند به کاهش درد و تنگی در مچ دست و دست کمک کند.
- افزایش حرکت: تمرینات فیزیوتراپی می‌توانند باعث افزایش محدوده حرکت مچ دست، دست و انگشتان شما شوند.
- تقویت عضلات: با انجام تمرینات تقویتی مخصوص، میتوانید عضلات مچ دست و دست را تقویت کرده و بهبود قدرت آنها را تجربه کنید.
- بهبود کنترل حرکتی: تمرینات کنترل حرکتی به شما کمک می‌کنند تا دقت و دامنه حرکت‌های خود را بهبود دهید.
- بهبود عملکرد روزمره: با تقویت عضلات و افزایش حرکت در مچ دست و دست، میتوانید عملکرد روزمره‌تان را بهبود بخشید، مانند گرفتن اشیاء، نوشتن و انجام فعالیت‌های روزانه دیگر.
- رهایی از تحریکات نامطلوب: فیزیوتراپی می‌تواند به شما کمک کند تا از تحریکات نامطلوب مانند تورم و سوزش در مچ دست و دست خود رهایی یابید.
- آموزش راهکارهای خود-مراقبتی: فیزیوتراپیست‌ها به شما راهکارها و تکنیک‌های خود-مراقبتی آموزش می‌دهند که میتوانید در خانه به طور منظم انجام دهید تا وضعیت عصب دست‌تان را بهبود بخشید.
در کل، فیزیوتراپی عصب دست به شما کمک می‌کند تا با بهبود وضعیت عصبی و حرکتی دست‌تان، بهبود کیفیت زندگی خود را تجربه کنید. متخصصین ما در کلینیک رایان، بهترین کلینیک فیزیوتراپی تهران ، به شما نکات مهم در مورد تمرینات و تعداد جلسات را بیان خواهند کرد. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02188603595 تماس حاصل نمایید.
انواع تمرینات فیزیوتراپی عصب دست
تمرینات فیزیوتراپی برای عصب دست به منظور کاهش درد، بهبود عملکرد عصبی و تقویت عضلات اطراف طراحی می‌شوند. این تمرینات به نوع آسیب عصب (مانند سندرم تونل کارپال، نوروپاتی اولنار یا آسیب عصب مدیان) بستگی دارد. در ادامه برخی از تمرینات رایج آورده شده است:
1. تمرینات کششی
- کشش عصب مدیان:
- بازو را به طرف بیرون بکشید، کف دست رو به بالا باشد.
- مچ را به آرامی به سمت پایین خم کنید و با دست دیگر کمی فشار دهید.
- این حالت را 15 تا 30 ثانیه نگه دارید و 3 بار تکرار کنید.
- کشش عصب اولنار:
- بازو را به طرف بیرون بکشید، کف دست رو به صورت باشد.
- انگشتان را به سمت عقب و بیرون بکشید.
- 15 تا 30 ثانیه نگه دارید و 3 بار تکرار کنید.
2. تمرینات لغزش عصب
- تمرین لغزش عصب مدیان:
- دست را به سمت جلو دراز کنید، کف دست رو به بالا باشد.
- انگشتان را خم و صاف کنید.
- مچ را به آرامی خم کرده و سر خود را به سمت مقابل حرکت دهید.
- این تمرین را 10 بار تکرار کنید.
- تمرین لغزش عصب اولنار:
- بازو را به شکل L درآورید و کف دست رو به صورت باشد.
- انگشتان را به سمت سر خود بیاورید، طوری که انگشت شست رو به بیرون باشد.
- این حرکت را ۱۰ بار انجام دهید.
3. تمرینات تقویت عضلات دست و مچ
- گرفتن توپ نرم:
- یک توپ فومی نرم را در دست گرفته و به‌آرامی فشار دهید.
- 10 بار انجام دهید.
- تمرین کش لاستیکی:
- یک کش دور انگشتان بیندازید و سعی کنید انگشتان را باز کنید.
- 10 تا 15 بار انجام دهید.
- تمرین مچ با وزنه سبک:
- یک وزنه‌ی سبک (0.5 تا 1 کیلوگرم) در دست گرفته و مچ را به سمت بالا و پایین حرکت دهید.
- 10 بار در 2 یا 3۳ ست انجام دهید.
4. تمرینات حس عمقی و هماهنگی
- برداشتن اشیای کوچک:
- با نوک انگشتان اشیای ریزی مانند سکه یا دکمه را بردارید.
- این تمرین را 10 بار انجام دهید.
- حرکت انگشت شست به سایر انگشتان:
- انگشت شست را یکی‌یکی به نوک سایر انگشتان برسانید.
- این تمرین را 10 بار انجام دهید.
این تمرینات باید تحت نظر فیزیوتراپیست انجام شوند و در صورت افزایش درد، تمرین را متوقف کنید.
فیزیوتراپی عصب دست بعد از جراحی
فیزیوتراپی عصب دست پس از جراحی یک بخش مهم از فرآیند بهبود و بازگشت به وضعیت طبیعی پس از جراحی چسبندگی عصب دست است. این نوع فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا بهبود سریع‌تر و موثر‌تری را تجربه کنید. اهداف اصلی فیزیوتراپی عصب دست پس از جراحی عبارتند از:
- کاهش تورم
- افزایش حرکت
- تقویت عضلات
