افتادگی رحم چیست و چه روش های درمانی دارد؟
افتادگی رحم یک اختلال شایع در زنان است که در آن رحم از موقعیت طبیعی خود در لگن پایین می آید. این وضعیت می تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در زنان مسن تر و زنانی که زایمان های متعدد داشته اند، دیده می شود. درمان های غیر جراحی شامل ورزش های تقویتی کف لگن، استفاده از دستگاه های حمایتی واژن، فیزیوتراتی و تغییر سبک زندگی مانند کاهش وزن و ترک سیگار است.
از طرفی جراحی یکی از روش های موثر برای درمان افتادگی رحم است. انواع مختلفی از جراحی افتادگی رحم وجود دارد که انتخاب نوع جراحی به شدت افتادگی رحم بستگی دارد.
افتادگی رحم چیست ؟
اندام‌های لگنی زنان (رحم، مثانه و روده بزرگ) توسط بافت‌های نگهدارنده اندام‌های لگنی در جای خود نگه داشته می‌شوند. اگر این بافت‌ها کشیده یا ضعیف شوند، اندام‌ها ممکن است از جای خود خارج شوند. این وضعیت پرولاپس اندام لگنی نامیده می‌شود.
افتادگی رحم یکی از انواع پرولاپس اندام لگنی است. در این حالت، رحم به تدریج از جای خود خارج شده و به سمت دهانه واژن پایین می آید. پرولاپس اندام لگنی معمولاً بدون درمان بدتر می شود.
در واقع، افتادگی رحم زمانی اتفاق می افتد که عضلات و رباط های کف لگن دیگر قادر به حمایت از رحم نباشند. در برخی موارد، رحم می تواند از دهانه واژن بیرون بزند. عوارض این بیماری می تواند شامل زخم شدن بافت اندام های لگنی مانند مثانه یا راست روده باشد.
علائم افتادگی رحم چیست؟
زنانی که دچار افتادگی جزئی رحم هستند ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. افتادگی متوسط تا شدید ممکن است علائمی ایجاد کند، مانند:
- احساس فشار یا پری در لگن، مانند اینکه روی یک توپ نشسته اید
- خونریزی واژینال
- افزایش ترشحات
- مشکل در رابطه جنسی
- بیرون زدگی رحم یا دهانه رحم از واژن
- احساس کشیدن یا سنگینی در لگن
- یبوست یا مشکل در دفع مدفوع
- عفونت مثانه مکرر یا مشکل در تخلیه مثانه
در صورت بروز این علائم، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید. بدون توجه مناسب، این وضعیت می‌تواند عملکرد روده، مثانه و جنسی شما را مختل کند.
دلایل افتادگی رحم جیست؟
شایع ترین عوامل خطر برای افتادگی رحم عبارتند از:
- بارداری و زایمان چند قلو: خطر افتادگی رحم با هر بارداری و تولد متوالی افزایش می یابد. زایمان واژینال ممکن است عضلات کف لگن و بافت های همبند را ضعیف کند.
- اضافه وزن: افرادی با شاخص توده بدنی (BMI) بیش از 25 در معرض خطر بیشتری نسبت به افراد با BMI پایین تر هستند. اضافه وزن می تواند عضلات لگن را ضعیف کند.
- هیسترکتومی قبلی: افرادی که جراحی لگن، از جمله هیسترکتومی انجام داده اند، ممکن است بیشتر دچار افتادگی شوند.
- سن: ساختارهای حمایت کننده رحم و واژن با افزایش سن قدرت خود را از دست می دهند. این بیماری اغلب در افراد 60 تا 69 ساله تشخیص داده می شود.
- اختلالات بافتی: اختلالات بافت همبند ممکن است بر رباط های مسئول نگه داشتن رحم و اندام های لگن تأثیر بگذارد. این اختلالات ممکن است شامل سندرم اهلرز دانلوس و سندرم مارفان باشد.
- اختلالات کف لگن: بیماران مبتلا به افتادگی اندام لگن، که شامل افتادگی رحم نیز می شود، دارای نرخ بالایی از اختلالات کف لگن هستند. این شامل بی اختیاری ادرار، مثانه بیش فعال و بی اختیاری مدفوع است.
- افزایش فشار شکم: افرادی که مرتباً اجسام سنگین را بلند می کنند، ممکن است بیشتر دچار این عارضه شوند. افرادی که یبوست یا سرفه مزمن دارند نیز ممکن است. این شرایط و موقعیت ها باعث افزایش فشار روی عضلات شکم می شود که می تواند منجر به ضعیف شدن شود.
افتادگی رحم چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما می‌تواند با ارزیابی علائم شما و انجام معاینه لگن، افتادگی رحم را تشخیص دهد. در طول این معاینه، پزشک دستگاهی به نام اسپکولوم را وارد می‌کند که به آنها اجازه می‌دهد داخل واژن را ببینند و کانال واژن و رحم را بررسی کنند. ممکن است شما دراز کشیده باشید یا پزشک از شما بخواهد در این معاینه بایستید.
انواع روش های درمان
درمان افتادگی رحم به نوع و میزان افتادگی و تأثیر آن بر زندگی روزمره شما بستگی دارد.
گزینه های درمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- اقدامات سبک زندگی
- تمرینات عضلات کف لگن
- پساری های واژن
- جایگزینی استروژن
- عمل جراحی
برخی از این درمان ها را می توان به صورت ترکیبی استفاده کرد.
با پزشک خود در مورد گزینه های مختلف درمانی صحبت کنید. مهم است که در مورد مزایا و خطرات آنها صحبت کنید تا بتوانید آگاهانه تصمیم بگیرید. پزشک شما همچنین باید بفهمد که چه چیزی برای شما به عنوان بخشی از تصمیم گیری مشترک مهم است.
بدون درمان، علائم شما احتمالا بدتر می شود. اما اگر علائم شما بر فعالیت های معمول شما تأثیر نمی گذارد، می توانید انتخاب کنید که هیچ درمانی نداشته باشید. اگر علائم شروع به آزار شما کند، همیشه می توانید نظر خود را تغییر دهید.
اقدامات سبک زندگی
اقداماتی در سبک زندگی وجود دارد که می تواند به افتادگی رحم کمک کند. این شامل:
- انجام فعالیت بدنی منظم، از جمله تمرینات تقویتی مرکزی
- اجتناب از بلند کردن سنگین
- اجتناب از ورزش با تاثیر زیاد
- خوردن غذاهای با فیبر بالا و نوشیدن مایعات فراوان برای جلوگیری از یبوست
- دستیابی و حفظ وزن سالم
- سیگار نکشیدن
این اقدامات ممکن است زمان ببرد.
تمرینات عضلات کف لگن و فیزیوتراپی
تقویت عضلات کف لگن و تغییر فعالیت های روزانه ممکن است تمام چیزی باشد که برای یک افتادگی خفیف لازم است. پزشک شما ممکن است شما را به فیزیوتراپیست کف لگن برای کمک به تمرینات عضلات کف لگن ارجاع دهد. همچنین یکی از روش های درمان افتادگی رحم در فیزیوتراپی بیوفیدبک است.
عمل جراحی
ممکن است برای افتادگی شدید یا زمانی که علائم شما با درمان های دیگر بهبود نیابند، جراحی توصیه شود.
پزشک در مورد روش های مختلف برای ترمیم افتادگی با شما صحبت خواهد کرد. گزینه های مختلفی وجود دارد، و مهم است که در مورد همه گزینه ها صحبت کنید تا خطرات و مزایای آنها را درک کنید.
کلام آخر
افتادگی رحم یک اختلال شایع است که می تواند در هر سنی رخ دهد. علائم افتادگی رحم می تواند شامل احساس فشار یا پری در لگن، خونریزی واژینال، افزایش ترشحات، مشکل در رابطه جنسی باشد. روش های مختلف برای درمان افتادگی رحم فیزیوتراپی،
منابع: healthdirect.gov.au – medicalnewstoday.com – healthline.com
