آرتروز چیست و چگونه ایجاد میشود و چه علائم دارد؟
در دنیای امروز، مشکلات مربوط به سلامتی از جمله مواردی است که بسیاری از افراد با آنها روبرو میشوند. یکی از این مشکلات، بیماری آرتروز است که میتواند زندگی روزمره افراد را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله، به بررسی موضوع آرتروز چیست و چگونه ایجاد میشود و روش های درمان آن خواهیم پرداخت.
بیماری آرتروز چیست
در پاسخ به سوال استئوآرتریت چیست؟ باید بگوییم که آرتروز یک بیماری التهابی مزمن است که به بافتهای مفصلی برخورد میکند. این بیماری باعث مشکلات در کنش مفاصل، سفتی و درد میشود. آرتروز میتواند در مفاصل هر قسمت از بدن ایجاد شود، اما معمولاً مفاصل کمر، زانو، بازو و مچ دست تحت تأثیر قرار میگیرند.
علائم آرتروز
- درد مفاصل: یکی از علائم اصلی آرتروز، درد مفاصل است که معمولاً به طور تدریجی افزایش مییابد.
- سفتی مفاصل: مفاصل مبتلا به آرتروز باعث سفتی و محدودیت در حرکت میشوند.
- تورم: مفاصل مبتلا به آرتروز ممکن است تورم و ورم نیز داشته باشند.
- صداهای غیرعادی: در برخی موارد، ممکن است در حین حرکت مفاصل مبتلا به آرتروز صداهای خرد شدن یا ترک خوردن به وجود آید.
علل ایجاد آرتروز
علل دقیق آرتروز هنوز کاملاً مشخص نشدهاند، اما عوامل زیر میتوانند نقشی در ایجاد این بیماری داشته باشند:
- پیری: با افزایش سن، بافتهای مفصلی تخریب میشوند و احتمال ابتلا به آرتروز افزایش مییابد.
- ژنتیک: وجود سابقه خانوادگی از آرتروز میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
- صدمات فیزیکی: ضربهها یا صدمات مکرر به مفاصل میتوانند باعث آسیب و التهاب شوند.
- چاقی: وزن اضافه بر روی مفاصل اضافه فشار بیشتری ایجاد میکند.
- آسیبهای مفصلی : ضربه، شکستگی، یا جراحی روی مفاصل میتواند خطر آرتروز را افزایش دهد.
- استفاده بیش از حد از مفاصل : فعالیتهای تکراری یا مشاغلی که نیاز به حرکات مداوم مفاصل دارند، میتوانند به غضروف آسیب برسانند.
- التهابات مزمن و بیماریهای مفصلی : بیماریهایی مانند روماتیسم مفصلی و نقرس میتوانند زمینهساز آرتروز شوند.
- ضعف عضلانی : ضعف در عضلات اطراف مفاصل باعث کاهش حمایت از مفصل و افزایش احتمال تخریب آن میشود.
- اختلالات متابولیک : بیماریهایی مانند دیابت و افزایش سطح آهن در بدن (هموکروماتوز) میتوانند در بروز آرتروز نقش داشته باشند.
برای پیشگیری از آرتروز، حفظ وزن متعادل، ورزش منظم، تغذیه مناسب و اجتناب از حرکات مکرر و فشار زیاد بر مفاصل توصیه میشود.
انواع روش های درمان آرتروز
برای درمان آرتروز، میتوان از روشهای مختلفی استفاده کرد:
- تغییرات در سبک زندگی: تغییر در شیوه تغذیه، وزنکاهی، و اجتناب از فعالیتهایی که میتوانند باعث تنش بر روی مفاصل شوند، میتواند به بهبود وضعیت کمک کند.
- فیزیوتراپی: تمرینات فیزیکی و توانبخشی میتوانند عضلات را تقویت کرده و درد را کاهش دهند. فیزیوتراپی آرتروز زانو یکی از روش های درمانی است.
- داروها: داروها میتوانند به کنترل درد و التهاب کمک کنند. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی یا داروهای مهارکننده بیماری را تجویز کند.
- جراحی: در مواردی که درمانهای دیگر نتیجه ندهند، جراحی میتواند الزامی باشد. جراحی میتواند شامل تعویض مفصل یا ترمیم بافتهای مختلف باشد.
متخصصین ما در کلینیک رایان، بهترین کلینیک فیزیوتراپی تهران ، به شما نکات مهم در مورد تمرینات و تعداد جلسات را بیان خواهند کرد. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02188603595 تماس حاصل نمایید.
پیشگیری از آرتروز
پیشگیری از آرتروز شامل تغییر سبک زندگی و رعایت برخی اصول برای حفظ سلامت مفاصل است. در ادامه مهمترین راهکارهای پیشگیری آورده شده است:
- حفظ وزن مناسب: اضافهوزن فشار زیادی بر مفاصل (بهویژه زانو، لگن و ستون فقرات) وارد میکند. کاهش وزن میتواند خطر آرتروز را کاهش دهد.
- ورزش منظم: فعالیتهای فیزیکی مانند پیادهروی، شنا، یوگا و تمرینات تقویت عضلات، انعطافپذیری مفاصل را حفظ کرده و از تحلیل رفتن غضروف جلوگیری میکنند.
- تغذیه سالم و سرشار از مواد مغذی
- کلسیم و ویتامین D برای سلامت استخوانها (شیر، ماست، سبزیجات برگ سبز)
- اسیدهای چرب امگا-3 برای کاهش التهاب (ماهی سالمون، گردو، دانه چیا)
- آنتیاکسیدانها برای مقابله با تخریب مفاصل (میوهها، سبزیجات، زردچوبه و زنجبیل)
- پرهیز از حرکات تکراری و فشار زیاد روی مفاصل
- استفاده بیشازحد از مفاصل (مانند نشستن طولانیمدت یا حمل بارهای سنگین) میتواند به غضروفها آسیب بزند. تغییر وضعیت بدن و استراحت منظم مفاصل ضروری است.
- رعایت اصول صحیح نشستن و ایستادن
- هنگام نشستن، کمر را صاف نگه دارید و از صندلی ارگونومیک استفاده کنید.
- هنگام ایستادن، وزن بدن را بهطور مساوی روی هر دو پا تقسیم کنید.
- استفاده از کفش مناسب
- کفشهای استاندارد و طبی که از قوس کف پا حمایت میکنند، فشار روی مفاصل را کاهش میدهند.
- اجتناب از سیگار و الکل
- انجام حرکات کششی و گرم کردن قبل از ورزش
با رعایت این نکات، میتوان خطر ابتلا به آرتروز را بهطور قابلتوجهی کاهش داد و مفاصل را سالم و قوی نگه داشت.
عوارض آرتروز چیست؟
آرتروز ممکن است عوارض و مشکلات متنوعی را به همراه داشته باشد که میتواند زندگی روزمره افراد را تحت تأثیر قرار دهد. در زیر به برخی از این عوارض اشاره خواهیم کرد:
- درد شدید: یکی از علائم اصلی آرتروز، درد مفاصل است که ممکن است به شدت افزایش یابد و باعث مشکلات در انجام فعالیتهای روزانه شود.
- محدودیت در حرکت: مفاصل مبتلا به آرتروز ممکن است سفت شوند و حرکت مفاصل را محدود کنند که به افراد دشواری در انجام حرکات روزمره میآورد.
- تورم و ورم: مفاصل مبتلا به آرتروز ممکن است تورم و ورم نیز داشته باشند که باعث عدم راحتی در نواحی مبتلا میشود.
- تغییر در شکل مفاصل: در موارد پیشرفتهتر آرتروز، شکل مفاصل ممکن است تغییر کند که باعث تغییر در شکل و استحکام بدن میشود.
- معلولیت: در موارد شدید، آرتروز ممکن است به معلولیت منجر شود و توانایی انجام فعالیتهای روزمره را کاهش دهد.
- تأثیر بر روحیه و روان: درد مزمن و محدودیت حرکت میتواند تأثیرات منفی بر روحیه و روان افراد داشته باشد و به افسردگی و اضطراب منجر شود.
- تأثیر بر کیفیت زندگی: آرتروز میتواند به طور کلی کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد و افراد را از انجام فعالیتهای مورد علاقهشان باز دارد.
- تأثیر بر خواب: درد و عدم راحتی ممکن است به کاهش کیفیت خواب و بهبود مشکلات خواب منجر شود.
به علت این عوارض، تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب آرتروز بسیار مهم است تا اثرات آن بر زندگی فرد کمتر شود.
فرق آرتروز و آرتریت چیست؟
آرتروز (استئوآرتریت) و آرتریت هر دو بیماریهای مفصلی هستند، اما تفاوتهای مهمی دارند. آرتروز به تخریب تدریجی غضروف مفصل اشاره دارد که معمولاً به دلیل افزایش سن، آسیبهای مفصلی یا استفاده بیش از حد ایجاد میشود و با درد، سفتی و کاهش حرکت مفصل همراه است. در مقابل، آرتریت به التهاب مفاصل گفته میشود و میتواند ناشی از بیماریهای خودایمنی یا متابولیک مانند آرتریت روماتوئید یا نقرس باشد، که با درد شدید، تورم، قرمزی و گرما در مفاصل همراه است. بنابراین، آرتروز بیشتر با تخریب غضروف و آرتریت با التهاب مفاصل مرتبط است.
انواع آرتروز
آرتروز (استئوآرتریت) میتواند در هر یک از مفاصل بدن رخ دهد، اما مکانهای مختلفی از بدن به طور خاص تحت تأثیر این بیماری قرار میگیرند. انواع مختلف آرتروز بر اساس محل درد و مفاصلی که تحت تأثیر قرار میگیرند، به شرح زیر است:
1. آرتروز زانو
- محل ایجاد: زانو
- علائم: درد، سفتی، تورم و محدودیت حرکت در مفصل زانو
- دلیل: اغلب به دلیل افزایش سن، چاقی و استفاده زیاد از مفصل در اثر فعالیتهای فیزیکی یا آسیبهای قبلی رخ میدهد.
- گروههای در معرض خطر: افراد مسن، افراد چاق، ورزشکاران و کسانی که زانوهایشان آسیب دیده است.
2. آرتروز لگن
- محل ایجاد: مفصل لگن
- علائم: درد در ناحیه کشاله ران یا مفصل لگن، که ممکن است به ناحیه زانو یا ساق پا انتشار یابد.
- دلیل: بیشتر در افراد مسن و چاق دیده میشود. همچنین، آسیبهای قبلی یا فعالیتهای سنگین میتواند موجب این نوع آرتروز شود.
- گروههای در معرض خطر: افراد مسن، افرادی که فعالیتهای سنگین انجام میدهند یا آسیبهایی در این ناحیه دیدهاند.
3.آرتروز مفاصل بین مهرهای گردن
- محل ایجاد: مفاصل بین مهرهای گردن (در قسمتهای مختلف گردن)
- علائم: درد و سفتی در ناحیه گردن، احساس خشخش هنگام چرخاندن گردن
- دلیل: این نوع آرتروز معمولاً به دلیل ساییدگی و تحلیل غضروفهای بین مهرهها ایجاد میشود. فشار بیش از حد بر مفاصل یا افزایش سن از عوامل مؤثر در این نوع آرتروز است.
- گروههای در معرض خطر: افراد مسن، کسانی که کارهای بدنی سنگین یا حرکات تکراری انجام میدهند.
4. آرتروز ستون فقرات
- محل ایجاد: مفاصل ستون فقرات (گردن یا کمر)
- علائم: درد و سفتی در ناحیه گردن یا کمر که میتواند به پاها یا بازوها انتشار یابد.
- دلیل: تغییرات دژنراتیو در غضروفهای ستون فقرات به ویژه در ناحیه گردن و کمر.
- گروههای در معرض خطر: افراد مسن، افرادی که کارهای سنگین انجام میدهند یا افرادی که نشستن طولانیمدت دارند.
5. آرتروز دست
- محل ایجاد: مفاصل دستها، به ویژه در نواحی انگشتان
- علائم: درد، تورم و کاهش حرکت در انگشتان دست و مچ.
- دلیل: بیشتر به دلیل استفاده زیاد از مفاصل دستها، به ویژه در سنین بالاتر و در افراد با سابقه آسیب در دستها.
- گروههای در معرض خطر: افراد مسن، کسانی که فعالیتهای دستی زیاد دارند و کسانی که آسیبهای مفصلی دست را تجربه کردهاند.
6. آرتروز شانه
- محل ایجاد: مفصل شانه
- علائم: درد در ناحیه شانه که ممکن است به بازوها انتشار یابد و محدودیت در حرکت شانه.
- دلیل: این نوع آرتروز میتواند به دلیل آسیبهای قبلی یا فشار مداوم بر مفصل شانه در اثر فعالیتهای ورزشی یا شغلی ایجاد شود.
- گروههای در معرض خطر: ورزشکاران، افرادی که کارهایی انجام میدهند که نیاز به حرکات تکراری شانه دارند.
7. آرتروز مچ پا و پا
- محل ایجاد: مفصل مچ پا یا انگشتان پا
- علائم: درد و تورم در ناحیه مچ پا یا انگشتان که میتواند راه رفتن را مشکل کند.
- دلیل: این نوع آرتروز معمولاً به دلیل آسیبهای قبلی، فشار بیش از حد یا مشکلات وراثتی رخ میدهد.
- گروههای در معرض خطر: افرادی که دچار آسیبهای مچ پا یا پا هستند، افراد چاق یا کسانی که حرکات تکراری انجام میدهند.
8. آرتروز انگشتان دست (آرتروز دیسکوئید)
- محل ایجاد: مفاصل انگشتان
- علائم: درد، تورم و کاهش حرکت در انگشتان.
- دلیل: ممکن است به دلیل استفاده مکرر از انگشتان در کارهای دستی یا کار با وسایل مکانیکی ایجاد شود.
در کل، آرتروز میتواند در هر مفصلی از بدن ایجاد شود، اما بیشترین شیوع آن در مفاصل بزرگ مانند زانو، لگن و ستون فقرات است. همچنین، فشارهای محیطی، سبک زندگی و سابقه آسیبها میتواند تأثیر زیادی بر محل ایجاد آرتروز داشته باشد.
سوالات متداول مردم راجب آرتروز
سوالات مردم در مورد موضوع آرتروز چیست و چگونه ایجاد میشود در زیر بررسی می شود.
سوال ۱: آیا آرتروز بهبود پذیر است؟ پاسخ: بله، با درمانهای مناسب و تغییرات در سبک زندگی، وضعیت بهبود پذیر است.
سوال ۲: آیا آرتروز به افراد جوان نیز میتواند اتفاق بیافتد؟ پاسخ: بله، اما معمولاً در سنین بالاتر رایجتر است.
سوال ۳: آیا فعالیتهای ورزشی منجر به تشدید آرتروز میشود؟ پاسخ: نه، فعالیتهای ورزشی منظم و با رعایت توصیههای پزشکی میتواند به بهبود وضعیت کمک کند.
سوال ۴: آیا آرتروز میتواند منجر به معلولیت شود؟ پاسخ: در موارد پیشرفته و بیدرمان، ممکن است به معلولیت منجر شود، اما با درمان مناسب، این احتمال کاهش مییابد.
سوال ۵: چگونه میتوانم از ابتلا به آرتروز جلوگیری کنم؟ پاسخ: حفظ وزن مناسب، فعالیتهای ورزشی منظم، و اجتناب از صدمات فیزیکی میتواند به جلوگیری از ابتلا کمک کند.